Uitgelicht

Het was overal in het nieuws: de Urgenda-uitspraak van 20 december 2019. De zaak is vaak verschenen in de media maar juridisch gaat er ook het een en ander schuil achter de uitspraak. In dit artikel ga ik in op de inhoud van de uitspraak, de achterliggende juridische kwestie en de situatie na de beslissing. Inhoud van de uitspraak De rechtszaak loopt al sinds 2015 en is nu eindelijk ten einde gekomen. De rechtbank in 2015, het hof in 2018 en de Hoge Raad eind 2019 zijn allemaal tot hetzelfde oordeel gekomen: Urgenda wint. Dit gewezen oordeel van de Hoge Raad betekent dat de zaak onherroepelijk is geworden. Dat betekent dat er geen rechtsmiddel meer openstaat tegen dit oordeel en dat de zaak beslissend is voor de kwesties van geschil. Deze zaak ging voor de menigte vooral over het terugbrengen van de uitstoot van broeikasgassen met 25% ten opzichte van 1990. De Staat had aangevoerd dat de doelstelling was eind 2020 een reductie van 20% te behalen ten opzichte van 1990 en daarna in de opvolgende jaren sneller af te bouwen. Dat zou betekenen een reductie van uitstoot tot 49% in 2030 en 95% in 2050. Urgenda beweerde echter dat de Staat

Dinsdag 29 oktober diende voor de rechtbank Den Haag de rechtszaak die acht partijen, aangevoerd door het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten, hebben aangespannen tegen de Nederlandse staat vanwege het Systeem Risico Indicatie (SyRI). Dit systeem is ontworpen om fraude met sociale voorzieningen te helpen opsporen door met een algoritme gegevens van burgers in verschillende overheidssystemen te koppelen. De eisers stellen  dat SyRI in strijd is met het recht op privacy van burgers en dat dit soort koppelgedrag dit recht in gevaar brengt. Het is volgens de eisers een stap in de richting van de “controlesamenleving”. Het recht op privacy Het recht op privacy is te vinden in meerdere Europese verdragen en de Nederlandse Grondwet. Zo stelt artikel 8 EVRM dat een ieder het recht heeft op bescherming van zijn privé leven, zijn familie- en gezinsleven, zijn woning en correspondentie. Hetzelfde staat in het Handvest van Grondrechten van de Europese Unie. Het recht op privacy was ook de basis voor de in 2018 in werking gestelde Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en zijn Europese tegenhanger de GDRP. Duidelijk is dat de Europese wetgever de bescherming van privacy hoog in het vaandel heeft staan. Momenteel worden de regels voor privacy in

Met een goed gemikt mediaoffensief kondigt SRK deze week de volgende slag om de cliënt aan. De rechtsbijstandsverlener meldde in het FD dat het de markt voor juridische dienstverlening wil openbreken door haar advocaten ook te laten werken voor niet-verzekerden. Daarmee kondigt SRK niet alleen aan rechtstreeks met advocatenkantoren te willen gaan concurreren. Ze gaat ook openlijk de strijd met de Nederlandse Orde van Advocaten. Die laatste heeft aangekondigd de kwestie te gaan onderzoeken. BrandMR Sinds vorige week kunnen ook mensen die geen rechtsbijstandsverzekering hebben, aankloppen bij SRK. Onder de naam ‘BrandMR’ (Brand Meester) wordt juridische bijstand verleend tegen een vast tarief. Vooralsnog gaat het alleen om arbeidsrechtelijke zaken. Rechtzoekenden worden voor maximaal €3.383 geholpen. Met deze nieuwe propositie mikt SRK op mensen die tussen de wal en het schip vallen, omdat ze van de ene kant een te hoog inkomen hebben om in aanmerking te komen voor gefinancierde rechtsbijstand, maar van de andere kant niet genoeg geld hebben voor dure advocaten die werken met een uurtarief. Het explosieve zit erin dat SRK aankondigt dat het werk niet alleen gedaan zal worden door juristen, maar ook door haar eigen interne advocaten. En daarmee gaat SRK rechtstreeks in tegen de regels

Woensdag is de eerste wijkrechtbank van Nederland officieel geopend in de Eindhovens wijk Oud-Woensel. Dat meldt de rechtspraak in een nieuwsbericht. In de wijkrechtbank staat het belang van de multidisciplinaire aanpak centraal. “In de wijkrechtbank staat de mens achter de rechtszaak centraal en niet het strafbare feit,” aldus rechtbankpresident Patricia Messer – Dinnissen. “Op die manier wordt de rechtspraak effectiever ingezet.” Veel mensen die voor de rechter komen, kampen met meer dan 1 probleem. Ze zijn dan niet alleen verdachte in een strafzaak, maar hebben bijvoorbeeld ook te maken met schulden, huisvestingsproblematiek, verstoorde familierelaties etc. “In de wijkrechtbank is er ruimte om die multiproblematiek met ketenpartners duurzaam aan te pakken,” zegt projectleider Mounir El Maach van de rechtbank Oost-Brabant. “Alleen straffen helpt niet. We moeten daarnaast kijken hoe we mensen perspectief kunnen bieden.” De wijkrechter heeft een regiefunctie. Onder diens regie zoeken organisaties zoals de gemeente, Openbaar Ministerie, advocatuur, wooncorporaties, reclassering, GGZ en hulpverleners samen met de verdachte naar oplossingen. “De ervaring is namelijk dat een integrale aanpak meer effect kan hebben dan het louter inzetten van het strafrecht,” zegt hoofdofficier van justitie Heleen Rutgers ook, “en daarmee zijn zowel de verdachte als de wijk en de samenleving gebaat.” Burgermeester

Een arrestatieteam van de politie heeft dinsdagavond 1 oktober 2019 een verdachte aangehouden in verband met de moord op advocaat Derk Wiersum. Dat meldt de politie zelf in een persbericht. De verdachte, een man, is aangehouden in een woning en inmiddels in volledige beperking geplaatst. Verdere details over de identiteit van de verdachte worden niet bekend gemaakt. Na de aanhouding heeft een huiszoeking plaatsgevonden. Ook de vermoedelijke vluchtauto, een witte bestelbus merk Opel Combo, is in beslag genomen. De bestelbus was gestolen en voorzien van vervalste kentekenplaten. De politie vraagt mensen zich te melden als zij de bestelbus hebben gezien in de omgeving “Amsterdam/Almere“. Het persbericht meldt tot slot dat het onderzoek nog in volle gang is en meer aanhoudingen niet worden uitgesloten.

Het lijkt te zijn begonnen als een oproep op Twitter van strafrechtadvocaat Robert Malewicz op social media (die zelf zegt geïnspireerd te zijn door collega strafrechtadvocaat Iwan Appel). Afgelopen woensdag postte het idee om Minister Sander Dekker een stevig signaal te geven: alle advocaten geven de eerste twee weken van januari 2020 op als verhinderdatum voor de piketdienst. En dat idee bleek aan te slaan. Sterker, dat idee ging viral. Malewicz kreeg al gauw bijval van collega’s, toen van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten (NVSA) en de Nederlandse Vereniging van Jonge Strafrecht Advocaten (NVJSA) en een dag later sloot ook de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) zich en riep via LinkedIn alle piketadvocaten op om zich aan te sluiten. Inmiddels hebben de besturen van de NOvA, de NVSA en de NVSJA er zelfs een gezamenlijke oproep in een extra nieuwsbrief aan gewijd, waarin ze alle piketstrafrechtadvocaten aansporen om de data 1 tot en met 14 januari 2019 op te geven als verhinderdata voor de strafpiketlijst. “Als protest tegen de onderbetaling van de sociale advocatuur,” aldus de nieuwsbrief. De nieuwsbrief bevat zelfs een instructie en stappenplan. Piketadvocaten kunnen hun niet-beschikbaarheid doorgeven via de portal van de Raad voor Rechtsbijstand  of via

Initiatiefnemers Marcel van Gessel, Micha Jonge Vos en Veerle Hammerstein hebben in samenwerking met de Amsterdamse Orde van Advocaten een stichting opgericht voor de vorige week vermoorde advocaat Derk Wiersum. De Stichting Derk Wiersum is opgericht met als voornaamste doel een bijdrage te leveren aan een studiefonds voor de kinderen van zijn kinderen. “Derks grote liefde voor zijn gezin heeft een fundament gelegd voor een veelbelovende toekomst van deze twee kinderen,” aldus een verklaring op de website van de stichting. “Laten wij een bijdrage leveren aan wat zijn gezin nodig heeft om de kinderen op te laten groeien op een wijze die Derk voor ogen had.” Doneren aan de Stichting Derk Wiersum kan persoonlijk of anoniem via de website van de stichting.

In een brandbrief aan de net verkozen voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen, uiten de voorzitters van het Network of Presidents of the Supreme Courts of the EU, de European Association of Judges (EAJ) en het European Network of Councils for the Judiciary (ENCJ) hun ernstige zorgen over wat zij noemen de dreigende “vernietiging van de onafhankelijke rechtspraak“. De brief haalt hard uit naar Lidstaten die de rechtelijke macht in hun landen willen gebruiken als beleidsinstrument. De onafhankelijkheid van de rechtelijke macht wordt daardoor ernstig bedreigt en de scheiding van de uitvoerende en de rechtelijke macht wordt ontmanteld, aldus de schrijvers. Hoewel er geen landen bij naam worden genoemd, mag worden aangenomen dat de rechters met name op landen als Polen en Hongarije doelen. “These Member States are seeking to use the judiciary in their countries primarily as an instrument for government policy.” De organisaties signaleren een systematische ondermijning van de kernwaarden van de Europese Unie en waarschuwen voor de dramatische gevolgen voor inwoners en bedrijven van alle lidstaten. Omdat het onderlinge vertrouwen tussen de lidstaten wordt geschaad en bijvoorbeeld de bestrijding van georganiseerde misdaad in het geding raakt: “The destruction of judicial independence will have serious consequences for the citizens