De grenzen van het verschoningsrecht

Getuigen zijn verplicht een verklaring af te leggen als ze daartoe door een rechter worden opgeroepen. Die verplichting bestaat ten behoeve van de waarheidsvinding. Het kan strafbaar volgens artikel 192 Wetboek van Strafrecht zelfs strafbaar zijn voor een getuige om te weigeren een antwoord te geven op vragen van een rechter. Er bestaat echter een uitzondering op deze wettelijke verplichting: het verschoningsrecht. Bepaalde personen kunnen zich daarop beroepen in de gevallen die voor strafzaken zijn vastgelegd in artikelen 218 en 219 Wetboek van Strafvordering. Getuigen die een verschoningsrecht hebben zijn bijvoorbeeld familieleden van één van de procespartijen, maar ook personen met een professioneel beroepsgeheim zoals advocaten en journalisten.

Het verschoningsrecht kwam eind oktober twee keer ter sprake in het nieuws. Beide keren in strafzaken die diende voor de rechtbank Rotterdam. De ene keer betrof het in-house advocaten van Shell (lees hier meer) en in het andere geval een journalist die zijn bron niet wilde prijsgeven (lees hier verder).